Problem z próchnicą zębów, niedobory odporności to objawy związane z niskim poziomem witaminy D. Jej znaczenie jest wszechstronne, badania dostarczają coraz nowszych dowodów na to, że suplementacja witaminą D jest w naszej strefie klimatycznej po prostu obowiązkowa. Czy witaminę D można przedawkować? Jakie są maksymalne dopuszczalne dawki?

Witamina D3, kalcytriol działa jak hormon na komórki docelowe (vitamin D receptor), które są zlokalizowane niemal w całym organizmie. Najnowsze badania informują o tym, że receptory witaminy D znajdują się nie tylko w kościach, nerkach czy jelitach, ale również w sercu, ścianie naczyń krwionośnych, mózgu, gruczole krokowym, gruczole sutkowym, nadnerczach, komórkach β trzustki, jelicie cienkim, jelicie grubym, przytarczycach, limfocytach, makrofagach, keratynocytach i komórkach nowotworowych. Ponadto witamina D kontroluje proces syntezy ponad 200 genów! Tak liczne rozmieszczenie komórek receptorowych świadczy o szerokim wpływie witaminy D na nasze zdrowie.

łamliwość kości, próchnica zębów? – niedobór witaminy D

Wpływ na regulację gospodarki wapniowo-fosforanowej to najważniejsza i najlepiej dotychczas poznana funkcja witaminy D. Odpowiada za właściwe wchłanianie wapnia oraz mineralizację kości. Bardzo ważna za równo u dzieci jak również u osób starszych – w terapii przeciwzłamaniowej. W wielu publikacjach wskazano na zależność między poziomem witaminy D a sprawnością fizyczną.

choroby w których niezbędna jest kontrola poziomu witaminy D

Witamina D ma działanie przeciwzapalne oraz immunostymulujące, przez co chroni przed chorobami przewlekłymi. Wiele publikacji wskazuje na związek niskiego poziomu witaminy D i jej metabolitów, a występowaniem chorób takich jak: choroby autoimmunologiczne, reumatoidalne zapalenie stawów, choroby jelit, fibromialgia, cukrzyca typu 1.

Udowodniono, że suplementacja witaminy D obniża 8-krotnie ryzyko wystąpienia zachorowania na cukrzycę typu 1 u dzieci.

Terapia witaminą D sprawdza się również w łuszczycy, chorobach obturacyjnych takich jak astma i POChP, gdzie przewlekłe postępujące zapalenie prowadzi do rozwoju choroby.

isnulinooporność a poziom witaminy D

Wykazane jest większe ryzyko wystąpienia zespołu metabolicznego i insulinooporności u osób z niedoborem tej witaminy. Dodatkowo prawidłowe jej stężenia w surowicy mają opóźniać rozwój cukrzycy typu 2 u osób z nieprawidłowym stężeniem glukozy na czczo.

witamina D działa jak antybiotyk

Prawidłowy poziom metabolitów witaminy D we krwi, powoduje wzrost produkcji naturalnego ludzkiego antybiotyku – katelicydyny. Jest to naturalny antybiotyk o szerokim spektrum, który ogranicza rozwój wielu bakterii . Dzięki temu suplementacja witaminy D podczas zimy może być wykorzystana do redukcji zachorowań na nieżyty górnych dróg oddechowych.

witamina D chroni serce i naczynia krwionośne

Suplementacja witaminą D chroni serce i naczynia krwionośne. Zmniejsza ryzyko sercowo-naczyniowe, chroni przed zawałem, nadciśnieniem, miażdżycą. Z kolei niedobór witaminy sprzyja przerostowi lewej komory, a także uszkodzeniom mięśni naczyń krwionośnych, co prowadzi do niedokrwienia serca.

antydepresant – witamina D

Jest neurotransmiterem, nasila syntezę dopaminy przez co witamina D jest nieodzownym składnikiem dobrze funkcjonującego układu nerwowego. Przy niskim stężeniu witaminy D stwierdza się chorobę Parkinsona, Alzheimera, czy zaburzenia funkcji poznawczych.

Wiele publikacji wiąże niedobory witaminy D ze zwiększonym prawdopodobieństwem wystąpienia zaburzeń nastroju, w tym depresji (szczególnie u osób z nadwagą i otyłych).

niski poziom witaminy D = szybszy rozwój raka piersi, prostaty, jelita grubego

Niski poziom witaminy D we krwi koreluje z większą agresywnością choroby, szczególnie nowotworów prostaty, gruczołu piersiowego oraz jelita grubego.

zapotrzebowanie na witaminę D

Zapotrzebowanie na witaminę D zależne jest od wieku i masy ciała. W otyłości zapotrzebowanie jest większe.

Ważne: przed rozpoczęciem suplementacją należy sprawdzić poziom witaminy D3 (kalcytriol) w osoczu. Interpretacja wyniku:

Deficyt witaminy D < 20 ng/ml (< 50 nmol/l)
Suboptymalne zaopatrzenie w witaminę D 20-30 ng/ml (50-75 nmol/l)
Docelowe stężenie witaminy D 30-50 ng/ml (17-125 nmol/l)

Jaka jest zalecana dawka witaminy D?

Noworodki i niemowlęta (od 1 dnia życia niezależnie od sposobu karmienia) Do 6 m.ż. 400 IU (10 µg), Od 6 m.ż. 400-600 IU (10-15 µg)
Dzieci i młodzież(1-18 r.ż.) w zależności od masy ciała 600-1000 IU (15-25 µg) w miesiącach od września do kwietnia lub cały rok, jeżeli ekspozycja na słońce jest niedostateczna
Dorośli i seniorzy w zależności od masy ciała 800-2000 IU (20-50 µg) w miesiącach od września do kwietnia lub cały rok, jeżeli ekspozycja na słońce jest niedostateczna. U seniorów powyżej 65. roku życia – suplementacja cały rok ze względu na obniżoną syntezę witaminy D
Kobiety ciężarne i karmiące piersią 1500-2000 IU (37,5-50 µg). Suplementacja powinna być rozpoczęta jak najszybciej po stwierdzeniu ciąży, poziom kalcydiolu we krwi powinien być mierzony i utrzymywany na poziomie 30-50 ng/ml (75-125 nmol/l

suplementacja w sytuacjach szczególnych – wcześniactwo, otyłość

Przedwcześnie urodzone noworodki 400-800 IU (10-20 µg) aż do uzyskania wieku skorygowanego 40 tygodni, później suplementacja jak u niemowląt
Otyłe dzieci i otyła młodzież 1200-2000 IU (30-50 µg) od września do kwietnia lub cały rok, gdy niedostateczna ekspozycja na słońce
Otyli dorośli i otyłe osoby starsze 1600-4000 IU (40-100 µg) cały rok w zależności od stopnia otyłości. Zalecana jest dodatkowa racjonalna
ekspozycja na światło słoneczne. Pracownicy nocnych zmian i osoby ciemnoskóre 1000-2000 IU (25-50 µg) przez cały rok

Jaka jest dzienna dawka lecznicza ?

Noworodki 1000 IU
Niemowlęta 1000-3000 IU
Dzieci Od 3000 do 5000 IU
Dorośli Od 7000 do 10 000 IU

Jak prowadzić suplementację?

Preparaty powinno przyjmować się w trakcie jedzenia, aby zapewnić jak największą wchłanialność. Nie jest wskazany tan, ponieważ zawiera witaminę A, która ogranicza wchłanianie witaminy D.