Otyłość jest głównym czynnikiem decydującym o występowaniu zespołu metabolicznego.
Badania wskazują, że istotnym czynnikiem ryzyka raka jest zespół metaboliczny, który indukowany jest przez: otyłość brzuszną, oporność na insulinę, podwyższone ciśnienie tętnicze, dyslipidemie.
Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) 8-42% zachorowań na niektóre rodzaje nowotworów jest spowodowana wysokim wskaźnikiem BMI (masy ciała)
M.Jarosz przywołuje badanie wykonane w Stanach Zjednoczony na 750 000 mężczyzn i kobiet. Badanie to jednoznacznie stwierdza że; u mężczyzn na raka jelita grubego i gruczołu krokowego umieralność pacjentów z nadwagą była o 60%wyższa niż u mężczyzn z prawidłową masa ciała. U kobiet nadwaga i otyłość związana była z wyższą umieralnością na raka piersi, szyjki macicy, endometrium, jajników i pęcherzyka żółciowego.
Dzieje się tak, ponieważ nadmierna tkanka tłuszczowa powoduje szereg patogennych zaburzeń. Badania wykazują, że otyłość brzuszna to pierwszy etap wystąpienia pełnego zespołu metabolicznego. Jest ona głowna przyczyną oporności na insulinę. Wykazano również , że substancje uwalnianie przez adipocyty trzewne aktywują cytokiny , prowadzące do przelewkłego stanu zapalnego.
Tkanka tłuszczowa ma również wpływ na produkcję czynnika wzrostu guza TGF, co umożliwia unaczynianie się i rozwój guzów.
Występowanie zespołu metaboliczenego ze współistniejącą cukrzycą, powikłaną neuropatią przewodu pokarmowego, a także u osób otyłych bez cukrzycy, powoduje wydłużenie pasażu treści pokarmowej w jelicie. Tym samym wydłuża się czas kontaktu z substancjami o działaniu kancerogennym. Badania wykazują częstsze występowanie gruczolakoraka jelita grubego u otyłych kobiet i mężczyzn, oraz u chorych na cukrzycę.
Badania Self-Defense Forces Health Study (SDF) wykazały częstsze występowanie gruczolaków u chorych z nieprawidłowym profilem lipidowym i węglowodanowym, podwyższonym ciśnieniem tętniczym, które są elementami zespołu metabolicznego.
Konduracka E., Zespół metaboliczny-istotny czynnik ryzyka raka, Onkologi w Praktyce Kienicznej, 2009,nr 3, s.99-102