Nieleczona próchnica zębów połączona z niedoborami odporności to tykająca bomba dla naszego organizmu.  Tak duża ilość bakterii występujących w jamie ustnej, szybko przedostaje się w głąb organizmu, generując wiele groźnych cywilizacyjnych chorób.

wbrew pozorom

Nieleczone infekcje zębopochodne (w tym również próchnica)  szybko rozprzestrzeniają się  zajmując kolejne przestrzenie  w obrębie głowy i szyi. Ze względu na bezpośrednie sąsiedztwo z drogami oddechowymi i mózgiem,  mogą one stanowić poważne zagrożenie zdrowia, a nawet życia.

Nawet krótkotrwały wzrost bakterii w jamie ustnej np. podczas zabiegów stomatologicznych powoduje, że patogeny mogą przedostawać się do krwiobiegu i powodować zmiany chorobowe w odległych narządach.

próchnica a inne choroby

Choroby wiązane z infekcjami w jamie ustnej to: infekcyjne zapalenie wsierdzia, zapalenie płuc, choroba wieńcowa, zapalenie śródpiersia, zapalenie mięśnia sercowego, udar mózgu, zaostrzenie przewlekłej obturacyjnej choroby płuc, niedokrwistość, osteoporoza, reumatoidalne zapalenie stawów, dna moczanowa, ropień mózgu, zapalenie tęczówki, rogówki, nerwu wzrokowego, angina Ludwiga,  sepsa.

 uwaga na bakterie

W jamie ustnej kolonizuje 300–400 różnych gatunków bakterii; w 1 gramie wilgotnej masy płytki nazębnej koncentracja bakterii wynosi 10¹¹. Infekcje zębopochodne są w większości spowodowane przez wiele gatunków bakterii tlenowych, względne beztlenowych.  Najbardziej powszechnymi są paciorkowce zieleniejące (Streptococcus viridans) oraz pałeczki zapalenia płuc (Klebsiella pneumoniae) Ostatnie badania wskazują również na znaczenie bakterii beztlenowych (np. gronkowiec złocisty) mających wpływ na rozwój chorób głowy i szyi. Spośród różnych rodzajów bakterii, paciorkowce i gronkowce wykazują największe podobieństwo do struktur wsierdzia, stąd duże ryzyko jego zajęcia i uszkodzenia przez patogeny jamy ustnej.

zawał serca, niedomykalność zastawek, zapalenie wsierdzia, udar mózgu

Zmiany wsierdzia dotyczą głównie zastawek.  W trakcie nasilonego rozwoju bakterii,  drobnoustroje  uszkadzają płatki zastawkowe od strony jamy serca. Na uszkodzonych płatkach tworzą się skrzepliny, które ulegają organizacji, włóknieniu i bliznowaceniu. W efekcie postępującego procesu zakrzepowego dochodzi do zniekształcenia płatków, zwężenia lub niedomykalności zastawek.

Wiele badań wskazuje na związek między bakteriami jamy ustnej a rozwojem infekcyjnego zapalenia wsierdzia (IZW)i innymi chorobami sercowo-naczyniowymi.

rozwój infekcji zębowych w cukrzycy

Ciężka choroba przyzębia często współistnieje z cukrzycą, jest to relacja dwustronna, w której dwie choroby wzajemnie na siebie wpływają.  Niekontrolowana choroba przyzębia przyczynia się do wzrostu ciężkości cukrzycy i utrudnia jej kontrolę metaboliczną. Niekontrolowana cukrzyca z kolei pogłębia chorobę przyzębia. Ze względu na obniżenie odporności, są bardziej podatni na szerzenie się procesów zapalnych zębopochodnych, a przez to rozprzestrzenianie się bakterii w organizmie( razem z krwioobiegiem).

zapalenie płuc, przewlekłą obturacyjna choroba płuc

Bakterie bytujące w jamie ustnej mogą wpływać na wystąpienie lub zaostrzenie chorób układu oddechowego, takich jak bakteryjne zapalenie płuc lub przewlekła obturacyjna choroba płuc. Bakterie mogą przedostawać się do dolnych dróg oddechowych na skutek aspiracji śliny, inhalacji, poprzez  tkanki lub drogą naczyń krwionośnych.

Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) to przewlekła choroba reumatyczna o charakterze zapalnym i podłożu autoimmunologicznym. Zarówno RZS, jak i zapalenie przyzębia przebiegają ze wzrostem poziomu cytokin prozapalnych. Białka  bakteryjne wywołują odczyn zapalny stawów, ułatwiając kolonizację bakterii.

rozwój próchnicy u pacjentów onkologicznych

Wtórne niedobory odporności wywodzą się z upośledzenia reakcji immunologicznych organizmu przez infekcje, zaburzenia metaboliczne, zmiany złośliwe lub toksyny. Do ich powszechnych przyczyn należą: niedożywienie,HIV/AIDS, nowotwory złośliwe, leczenie immunosupresyjne.

Pod kontrola stomatologiczną powinni pozostawać pacjenci z chorobami nowotworowymi. Przed podjęciem chemio lub radioterapii zaleca się  wyleczenie wszystkich chorób jamy ustnej, które mogą stanowić potencjalne źródło infekcji , może opóźnić leczenie właściwej choroby lub ulec zaostrzeniu w trakcie terapii onkologicznej.

Pełnowartościowa dieta oraz zdrowy styl życia - szczególnie ważne u dzieci

Zdrowa pełnowartościowa dieta oraz umiarkowana aktywność fizyczna mają korzystny wpływ na kondycję kości i zębów, jest to szczególnie ważne u dzieci.

Dieta przeciwpróchnicza

Zasady zdrowego odżywiania u dzieci i młodzieży

• Każdy posiłek powinien zawierać również owoce lub warzywa, aby dostarczyć organizmowi niezbędne witaminy
• Ważnym elementem jest mleko i jego przetwory takie jak kefiry, maślanki, jogurty, sery, będące głównym źródłem białka, które powinny być spożywane codziennie przynajmniej w 3 –4 porcjach.
• Przynajmniej 2 porcje dziennie powinny stanowić mięso, jaja oraz ryby
• W żywieniu dzieci bardzo ważne jest podawanie trzech głównych posiłków dziennie
• Należy pamiętać również o spożywaniu odpowiedniej ilości wody,
• Owoce (szczególnie cytrusowe) i soki owocowe powinny być spożywane podczas głównych posiłków
• Ograniczamy spożywanie cukrów, słodkich napojów, słodyczy oraz soli
• Ważne by dodatkową przekąską nie były słodycze

tłuszcze roślinne maja działanie przeciwpróchnicze

W profilaktyce próchnicy tłuszcze izolują płytkę nazębną od fermentujących węglowodanów, a więc posiadają właściwości przeciwpróchnicze. Należy spożywać codziennie oleje roślinne talie jak: oliwa z oliwek, olej lniany, olej rzepakowy, orzechy, nasiona.

fluor

Ważnym czynnikiem w prawidłowej diecie, mającym wpływ na zęby jest fluor. Jest to składnik mineralny występujący w największych ilościach w kościach i zębach. Pierwiastek ten bierze udział w prawidłowej mineralizacji zębów i kości, jest także składnikiem szkliwa. Podstawowym źródłem fluoru w pożywieniu jest woda pitna. Ważnym źródłem tego pierwiastka są ryby, a także produkty zbożowe i sery podpuszczkowe.

woda

Woda stanowi największy ilościowo budulec organizmu: stanowi około 55-65% masy ciała.  Jest nośnikiem składników mineralnych, między innymi fluoru

złe odżywianie niszczy szkliwo zębów

Nieprawidłowe odżywianie szczególnie u dzieci może powodować zmiany w jamie ustnej, a także przyczynić się do postania próchnicy i erozji szkliwa. Może także powodować zmiany składu śliny oraz zmniejszyć jej produktywność. Rozdrobnienie pokarmów, zbyt miękka konsystencja lub powolne żucie, niedobory witaminy A, odwodnienie organizmu powodują zmniejszenie ilości produkowanej śliny. Jest to bardzo istotne, ponieważ ślina  neutralizuje kwaśny odczyn płytki, przez co  pełni funkcję ochronną zębów. Ponadto substancje organiczne znajdujące się w ślinie (głównie jony wapnia i fosforany), zapewniają równowagę mineralną w szkliwie.

Wprowadź zdrowe nawyki żywieniowe u Twojego dziecka.

Jeśli jednak potrzebujesz pomocy dietetyka,  zapraszam na konsultację w dowolnej formie stacjonarnie/online/telefonicznie.

mgr Agnieszka Stachura-Kapusta

dietetyk kliniczny

www.KlinikaDobregoDietetyka.pl

(2 votes, average: 5,00 out of 5)
Loading...

Iwona Niedzielska, Daria Wziątek-Kuczmik, Wpływ zębopochodnych ognisk infekcji na choroby innych narządów — przegląd piśmiennictwa, Chirurgia Polska 2007, Paula Piekoszewska-Ziętek i wsp., Infekcje zębopochodne – przegląd piśmiennictwa, Nowa Stomatol 2016; 21(2): 120-134, Herman i wsp, Prawidłowa dieta i jej wpływ na jamę ustną , Journal of Clinical Healthcare 4/201