Wiesz, że melatonina tak jak witamina C jest silnym antyoksydantem? Oznacza to, że jest niezbędna, bo ma działanie „naprawcze” dla naszego organizmu.

Melatonina to hormon syntetyzowany u ssaków głównie w szyszynce, koordynuje pracę zegara biologicznego, regulując rytmy dobowe. Stężenie hormonu zmienia się wraz z wiekiem, niskie wartości występują po urodzeniu, szczytowe w wieku 3–5 lat, względnie stabilne stężenie do 35.–40. roku życia i stopniowo malejące po 40. roku życia. W cyklu dobowym stężenie melatoniny wzrasta w ciągu nocy, a utrzymuje się niskie w ciągu dnia, ponieważ światło działa hamująco na jej produkcję.

Dzięki specyficznej budowie chemicznej melatonina ma możliwość przekraczania wszystkich barier biologicznych w organizmie i oddziaływania na inne tkanki i komórki(!)

Melatonina jest indoloaminą, a jej synteza w szyszynce składa się z wielu etapów. Związek wyjściowy stanowi endogenny tryptofan, który po hydroksylacji i dekarboksylacji staje się serotoniną. W efekcie z serotoniny powstaje N-acetylo-5-metoksytryptamina, czyli melatonina. Powstała melatonina uwalniana jest do krwi. Okres półtrwania krążącego we krwi hormonu wynosi 2–20 minut. Przemiana melatoniny zachodzi w wątrobie z udziałem cytochromu P450, natomiast jej metabolity usuwane są przez nerki.

Receptory melatoninowe są bardzo różnorodne i występują niemal w całym organizmie. Stwierdza się je w ośrodkowym układzie nerwowym (OUN), przewodzie pokarmowym, sercu, naczyniach tętniczych, wątrobie, nerkach, gruczole krokowym, macicy, skórze czy w narządzie wzroku.

Mechanizm działania tego hormonu obejmuje wiązanie z receptorami błony komórkowej, receptorami jądrowymi i wewnątrzkomórkowymi białkami. W ostatnich latach badania naukowe skupiły się na potencjalnym wpływie melatoniny na etiologię i rozwój różnych jednostek chorobowych, takich jak: zaburzenia snu, choroby przewodu pokarmowego, choroby nowotworowe, psychiatryczne i neurologiczne, choroby układu sercowo-naczyniowego czy choroby przebiegające z zaburzeniami obrotu kostnego(!) Coraz szerzej opisywane są wskazania do zastosowania melatoniny w pediatrii. Obejmują one zaburzenia neurorozwojowe u dzieci jak nadpobudliwość z deficytem uwagi, leczenie wspomagające w przypadku drgawek gorączkowych i padaczki, jak również potencjalne zastosowanie w anestezji dziecięcej.

melatonina to nie tylko dobry sen

Melatonina odpowiada nie tylko za dobry sen ale może również… może opóźniać proces starzenia, brać udział w odczuwaniu bólu, wpływać na pracę układu hormonalnego, jak również schorzeniach przewodu pokarmowego, takich jak choroba wrzodowa, choroba refluksowa czy zespół jelita nadwrażliwego, wpływając na czynność motoryczną i wydzielniczą układu trawiennego.

sen wzmacnia odporność

O tym, że w czasie choroby sen pełni rolę leczniczą doskonale wiemy. Czasem wystarczy porządny odpoczynek, dobrze przespana noc i początki przeziębienia znikają. Teraz już wiemy dlaczego…

Melatonina jako hormon który z łatwością przenika błony komórkowe, dociera również do receptorów zlokalizowanych w jądrze komórkowym. Receptory te mają różnorodną budowę a występują m.in. w ośrodkowym układzie nerwowym, brązowej tkance tłuszczowej, wątrobie, jądrach czy skórze. Przypisuje się im rolę w rozwoju układu nerwowego, regulacji rytmów dobowych, a także w oddziaływaniu na układ immunologiczny. Pod wpływem działania melatoniny receptory komórkowe hamują produkcję szkodliwych leukotrienów, które to są odpowiedzialne za reakcje alergiczne i zapalne. W efekcie zdrowy sen wzmacnia odporność.

sen dla zdrowych kości

Na prawidłowy wzrost dzieci ma wpływ odpowiednia ilość snu- to fakt. Nie tylko u dzieci ilość snu ma wpływ na budowę kości, okazuję się bowiem że melatonina reguluje gospodarkę wapniowo-fosforową.

Melatonina wpływa na komórkę poprzez łączenie się z wewnątrzkomórkowymi białkami, np. kalmoduliną. Kalmodulina jest jednym z najważniejszych białek wiążących wapń wewnątrz siateczki śródplazmatycznej, a siateczka śródplazmatyczna stanowi podstawową strukturę w utrzymywaniu równowagi wapniowej w organizmie.

melatonina „zabija” wolne rodniki

Wolne rodniki to „czyste zło” dla naszego organizmu. Wszystkie choroby,nowotwory, starzenie się organizmu związane są z uszkodzeniem komórek przez wolne rodniki, z drugiej strony z brakiem antyoksydantów, które usuwałyby te szkodliwe substancje z naszego organizmu.

Antyoksydanty dostarczane z pożywieniem to witamina C,E,A mikroelementy selen, cynk. Melatonina zaś jest silnym antyoksydantem produkowanym endogennie.

Mechanizm działania melatoniny ma związek z jej właściwościami antyoksydacyjnymi i zdolnością unieczynniania wolnych rodników. Ponadto melatonina stymuluje syntezę glutationu, który jest podstawowym antyoksydantem wewnątrzkomórkowym. Co ciekawe, w badaniach in vivo potencjał antyoksydacyjny melatoniny jest często stawiany powyżej antyoksydacji witamin C i E. Zatem nie zaniedbujmy pory snu!

bezsenność to dopiero początek…

Zaburzenia wydzielania melatoniny, a więc również zaburzenia snu, bezsenność to dopiero początek problemów zdrowotnych. Dzieje się tak ponieważ melatonina wywiera szeroki wpływ na funkcjonowanie organizmu.

Badania kliniczne kliniczne potwierdzają regulacyjny wpływ melatoniny na układ hormonalny ale również trawienny. Zaburzenia wydzielania melatoniny mogą się wiązać z wystąpieniem choroby wrzodowej, choroby refluksowej czy zespołu jelita wrażliwego.

…a potem cukrzyca

Uwaga dla cukrzyków, osób z insulinoopornością! Melatonina wpływa na metabolizm glukozy zależny od wydzielania insuliny. Oznacza to, że przewlekły stres, bezsenność mogą być przyczyną powstania cukrzycy, jak również zaburzeń wydzielania insuliny.

miażdżyca, układ sercowo-naczyniowy

Melatonina posiada właściwości ochronne i antyoksydacyjne. Niedobór tego hormonu skutkuje nadciśnieniem tętniczym, rozwojem choroby niedokrwiennej serca. Badania kliniczne potwierdzają jej dużą skuteczność w obniżeniu cholesterolu frakcji LDL. W przyszłości być może melatonina będzie stosowana w leczeniu miażdżycy.

melatonina hamuje rozwój komórek nowotworowych

Takie informacje w dzisiejszej epidemiologii są budujące! Dowiedziono przeciwnowotworowej i onkostatycznej skuteczności melatoniny w różnych typach rakowych procesów rozrostowych.

W jakich przypadkach melatonina może być lecznicza? glejak, czerniak, rak sutka czy inne guzy zależne od estrogenów, ale również rak płuc, wątroby, nerki, jajnika, pęcherza moczowego, erytroleukemia, nerwiak płodowy czy przerzuty nowotworowe do mózgu.

Melatonina wywiera znamienny wpływ immunomodulacyjny poprzez hamowanie syntezy interleukin w limfocytach i monocytac oraz zmiany wydzielania hormonów grasicy ( tymozyny, tymuliny) czy czynnika martwicy nowotworów α.

zdrowy sen i po bólu głowy

Melatonina wykazuje działanie neuroprotekcyjne. Istnieją też doniesienia o potencjalnym wpływie melatoniny na rozwój niektórych chorób psychicznych i neurologicznych, takich jak migrena czy bóle klasterowe głowy.