Problem z płodnością występuje w równym stopniu u obojga płci tj. u 30% kobiet i 30% mężczyzn. Kiedy mamy do czynienia z kliniczną niepłodnością? Czy dietą możemy działać wspomagająco na płodność? jakie składniki odżywcze są szczególnie ważne w zajściu w ciążę?
jaka jest definicja niepłodności?
Bardzo często zbyt pochopnie nurtują nas obawy, że z prokreacją może być coś nie tak. Zupełnie niepotrzebnie, zamiast negatywnych myśli i zamartwiania się, dajcie sobie szansę i sprawdźcie się! 🙂
Niepłodność wg WHO definiuje się jako niemożność zajścia w ciążę pomimo regularnego współżycia płciowego (3-4 razy w tygodniu), utrzymanego powyżej 12 miesięcy bez stosowania jakichkolwiek środków zapobiegawczych.
a jeśli problem występuje…
Ważne! problem z płodnością występuje w równym stopniu: u 30% kobiet i 30% mężczyzn. Problem z płodnością u obojga partnerów dotyczy 20% par.
A jeśli problem występuje; należy podejść holistycznie do naszego organizmu i zmodyfikować czynniki, które mają wpływ na poprawę naszego zdrowia. Kliniczne leczenie występujących chorób i zaburzeń hormonalnych powinno zostać dopełnione właściwą dietą, zdrowym stylem życia i aktywnością fizyczną.
Warto wiedzieć
czy styl życia decyduje o płodności u kobiet? Tak.
Poza czynnikami klinicznymi (choroby, zmiany anatomiczne, zaburzenia hormonalne,immunologiczne, psychiczne, seksualne ), bardzo istotna rolę odgrywają czynniki pozakliniczne rozumiane jako styl życia. Na styl życia składają się: poziom aktywności fizycznej, otyłość/nadwaga i niedowaga, niewłaściwy sposób żywienia, palenie papierosów, nadmierne spożycie alkoholu oraz kofeiny i stres.
Dieta. Wyniki badań przeprowadzonych przez naukowców z Harward School of Public Helath dowodzą, że istnieje zależność pomiędzy sposobem żywienia, a płodnością kobiet. Zdrowe nawyki żywieniowe jak również aktywny styl życia, mogą zmniejszyć problem z zajściem w ciążę z powodu zaburzeń owulacji nawet o 80 %
Wiek. Najlepszy okres rozrodczy u kobiety to 22–26 rok życia, po 35 roku życia płodność kobiety zaczyna gwałtownie spadać, natomiast po 45 występuje współczynnik minimalnej płodności.
Otyłość/niedowaga i zaburzenia hormonalne. Większe ryzyko niepłodności występuje u kobiet zarówno z niedowagą jak i nadwagą i otyłością. U kobiet z nadwagą i otyłością, ryzyko niepłodności jest większe o 32% i powiązane jest zazwyczaj z zaburzeniami hormonalnymi.
Otyłość w młodym wieku. Otyłość w młodym wieku przyczynia się do zaburzeń w miesiączkowaniu (rzadkie miesiączkowanie, cykle bezowulacyjne), a także do niepłodności w wieku dorosłym.
Palenie papierosów. Palenie papierosów dostarcza organizmowi ogromną ilość wolnych rodników, które uszkadzają komórki powodując stan zapalny i potencjalny rozwój choroby. Nadmiar wolnych rodników zmienia płodność u kobiety. Zaburzone jest wydzielanie hormonów, które powoduje; problemy z procesem owulacji, zwiększa częstotliwość skurczów macicy, co zagraża utrzymaniu ciąży. U kobiet palących nawet o 4 lata szybciej występuje menopauza. Paląca mama zagraża zdrowiu dziecka, zwiększa ryzyko wystąpienia Zespołu Downa.
czy styl życia decyduje o płodności u mężczyzn? Oczywiście.
Płodność mężczyzn, podobnie jak u kobiet, w dużym stopniu generowana jest przez czynniki pozakliniczne.
Dieta. Ilość warzyw i owoców w jadłospisie.
Masa ciała. Otyłość. Otyłość może wpływać na pogorszenie jakości nasienia, poprzez obniżenie liczby plemników. Zaburzenie parametrów nasienia u mężczyzn występuje już przy masie ciała z BMI powyżej 25 kg/m2 (nadwaga). Natomiast w otyłości II stopnia (BMI > 35 kg/m2) występuje już znaczący spadek jakości nasienia, charakteryzujący się obniżenia całkowitej liczby plemników. Nadmierna ilość tłuszczu w organizmie powoduje obniżenie poziomu testosteronu wolnego i całkowitego, a także również prowadzi do zaburzeń wzwodu.
Jest to spowodowane podwyższonym poziomem cytokin prozapalnych oraz dysfunkcjami śródbłonka.
Tryb życia. Rodzaj wykonywanej pracy. Siedzący tryb życia wpływa negatywnie na temperaturę moszny. Badania potwierdziły, że zjawisko bezpłodności u zawodowych kierowców występuje częściej (9,4 %), niż u pozostałych mężczyzn (3,8%). Aż 64 % zawodowych kierowców wykazuje obniżoną jakość nasienia. Również pozycja siedząca, związana z pracą biurową niekorzystnie wpływa na płodność.
Używki: palenie tytoniu, spożycie alkoholu.
Stres, nadmiar kofeiny.
Zmodyfikuj swoją dietę ku płodności
Wprowadź do swojego jadłospisu produkty wykazujące największą aktywność biologiczną, nazywane antyoksydantami.
Omega 3.
Kwasy Omega 3 zawarte w oleju rybim, ziarnach (słonecznik, orzechy, pestki dyni), awokado korzystnie wpływają na płodność ale nie tylko; łagodzą stan zapalny w organizmie, nawet o 22% zmniejszają ryzyko wystąpienia endometriozy.
Witamina A.
Witamina A powszechnie występująca w produktach pochodzenia zwierzęcego: tłuszcz rybi – tran, wątroba, pełnotłusty nabiał i mleko, masło, żółtka jaj. Witamina A wywiera korzystny wpływ na funkcje rozrodcze organizmu. U mężczyzn wspomaga produkcję plemników. U kobiet zapobiega poronieniom, wchłonięciu zarodka w pierwszych tygodniach ciąży, wpływa na cykl menstruacyjny.
Witamina C.
Witamina C zawarta jest we wszystkich warzywach i owocach. Uwaga! ok. 50% kobiet w wieku rozrodczym ma niedobory witaminy C. Witamina C reguluje gospodarkę hormonalną zarówno u kobiet jak i u mężczyzn.
Witamina E.
Witamina E to jeden z najsilniejszych antyoksydantów, wywierający duży wpływ na produkcję hormonów płciowych zarówno u kobiet jak i u mężczyzn. U kobiet niedobór witaminy E może przyczynić się do zwiększenia ryzyka poronień, stanu przedrzucawkowego, zaburzeń rozwoju płodu oraz zaburzeń owulacji. Niedobór witaminy E u mężczyzn przyczynia się do przerostu prostaty i impotencji, co w konsekwencji może prowadzić do bezpłodności
Wzbogać dietę w: oleje roślinne, nasiona, orzechy, nabiał, jaja, masło, produkty pełnoziarniste, warzywa liściaste: szpinak, sałata.
Witamina D
Suplementację witaminą D zaleca się u dorosłych, w miesiącach od września do kwietnia, w dawce od 800 do 2000 IU/ dobę. Nie zapominaj w diecie o: jajach, maśle, serach, mleku, tranie, orzechach i nasionach.
Kwas foliowy
Zalecane jest dzienne spożycie kwasu foliowego na poziomie 700 µg/dziennie. Codziennie spożywaj: warzywa (rukola, sałata, roszponka, brokuły, jarmuż), owoce cytrusowe, pełne ziarna zbóż, sery, rośliny strączkowe(fasola,groch, soczewica, soja).
Witamina B6
Występuje w produktach roślinnych i zwierzęcych; takich jak: kiełki pszenicy, otręby pszenne, nasiona roślin strączkowych, orzechy, mięso.
Witamina B12
Występowanie: głównie mięso, mleko i nabiał, żółtko jaja. Weganie i wegetarianie powinni suplementować witaminę B12.
Żelazo
Najlepiej przyswajalne żelazo hemowe zawiera mięso, ryby, drób. Żelazo niehemowe trudniej przyswajalne zawarte jest w produktach roślinnych: pełne ziarna zbóż (kasza, ryż, otręby,zarodki pszenne), żółtka jaj, warzywa zielone.
Cynk
mleko, nabiał, pełnoziarniste produkty zbożowe, nasiona roślin strączkowych, jaja, warzywa i owoce
Selen
Nie zapominaj o: otrębach, kiełkach zbożowych, rybach morskich, orzechach i nasionach.
Magnez
Jedz produkty: zboża pełnoziarniste, orzechy, nasiona, rośliny strączkowe, kakao, banany.
Podsumowując: zdrowa racjonalna dieta leczy bezpłodność.
Jeśli potrzebujesz pomocy w ustaleniu diety bogatej w składniki bioaktywne, napisz do mnie
www.klinikadobregodietetyka.pl
Szostak-Węgierek D., Sposób żywienia a płodność, Medycyna Wieku Rozwojowego, 2011, XV, 4
Ostrowska L., Karecka U., Wpływ diety i aktywności fizycznej na płodność kobiet, Medycyna Ogólna i Nauk i Zdrowie, 2017, T23, Nr1, 51-56