Depresja, zaburzenia nastroju jako efekt zaburzonego wchłaniania? Zaburzenia odporności skutkiem nieprawidłowej pracy układu pokarmowego? właśnie tak…

depresja

Rokowania dotyczące występowania chorób psychicznych są niepokojące. Według WHO do 2020r. depresja będzie drugą co do częstości zachorowań chorobą na świecie. Nasuwa się pytanie o przyczynę takiego wzrostowego trendu. Naukowcy już od 20 lat starają się poznać przyczynę zaburzeń o charakterze depresyjnym, dowody są zaskakujące.

Depresja wykazuje związek z występowaniem przewlekłych stanów zapalnych w organizmie.

U chorych na depresję zanotowano podwyższony poziom cytokin prozapalnych, czynnika martwicy nowotworu oraz pozytywnych białek ostrej fazy (haptoglobiny) natomiast zmniejszenie białek: albuminy, transferyny. Sugeruje to, że depresja może być efektem zaburzeń psychoneuroimmunologicznych.

Depresja współistnieje w chorobach zapalnych i autoimmunologicznych takich jak: stwardnienie rozsiane, choroba wieńcowa, HIV, choroby zapalne jelit i choroby reumatyczne. Jednak coraz więcej doniesień naukowych dotyczy zaburzenia ciągłości bariery jelit, czego następstwem jest odpowiedź zapalna organizmu i rozwój wielu przewlekłych schorzeń takich jak: zapalne choroby jelit, cukrzyca typu 1, alergia, astma, zaburzenia psychiczne (autyzm, schizofrenia, choroba dwubiegunowa, depresja)

Jelita to narząd o ogromnej powierzchni wynoszącej ok. 600m², a tym samym niezwykłej funkcji. Jelito cienkie odpowiada za ostateczne strawienie pokarmu oraz wchłanianie składników pokarmowych do krwi i limfy. Wchłanianie zapewnione jest przez występowanie kosmków jelitowych we wnętrzu jelita. Jednak to nie wszytko, w celu zwiększenia powierzchni wchłaniania kosmki jelitowe na zewnątrz wyściełane są przez mikrokosmki, dzięki czemu powierzchnia jelita kontaktująca się z treścią jelita jest 600-krotnie większa.

Natomiast jelito grube stanowi miejsce ostatecznego wchłaniania wody. Z uwagi na korzystne warunki pH ta część jelita stanowi swoistą „niszę mikrobiologiczną ” ludzkiego organizmu.

zdrowie = właściwa flora bakteryjna

Właściwa, kompletna flora bakteryjna (mikrobiota) jelit to zdrowie całego organizmu. Dzieje się tak, ponieważ mikrobioty pełnią szereg dodatkowych funkcji m.in. wspomagają proces trawienia, rozkładają niestrawione w jelicie cienkim cząstki pokarmu.

Zasiedlenie jelit przez wybrane mikroorganizmy rozpoczyna się już od pierwszych dni życia. Dziecko już w trakcie porodu otrzymuje od matki „startowy” pakiet mikroorganizmów, które w późniejszym rozwoju namnażają się samoistnie, w zależności od sposobu odżywiania i tryby życia.

Badania na myszach wykazały, że organizmy pozbawione mikrobioty w jelitach umierają.

Funkcje flory bakteryjnej są nieocenione, odpowiadają za:

rozkład i fermentację niestrawionych resztek pokarm owych, rozkład toks yn i karcynogenów
produkcję witamin z grupy B i witaminy K,
wytwarzanie i magazynowanie energii w formie krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych (SCFA) wykorzystywanych przez organizm m. in. do obniżenia pH jelitowego , wzrostu i różnicowania enterocytów oraz komórek nabłonka jelita grubego
wpływają na gospodarkę mineralną, pobudzając absorpcję z jelita grubego jonów wapnia, żelaza i magnezu
syntetyzują także inne substancje odżywiające komórki nabłonka jelitowego: prolaminy
kontrolują czynności motoryczne j przewodu pokarmowego
zapewniają homeostazę systemu immunologicznego

mikrobiota reguluje układ immunologiczny

Bakterie jelitowe to pierwsze antygeny z jakimi organizm ma kontakt, dzięki temu komórki immunologiczne „trenują” pierwotną odpowiedź przeciwzapalną. Według „higienicznej hipotezy depresji” wzrost zachorowań na depresję, choroby alergiczne , autoimmunologiczne może być związany z zaburzoną immunoregulacją. Może być ona następstwem ograniczonej ekspozycji na niektóre mikroorganizmy i pasożyty, które prawidłowo stymulują dojrzewanie ludzkiego układu immunologicznego ale także zapobiegają rozwojowi bakterii patogennych: Escherichia coli, bakterie z rodzaju Clostridium,Salmonella czy Shigella.

Nie ulega wątpliwości prawidłowy skład flory bakteryjnej zapewnia homeostazę układu immunologicznego.

jelita w procesie prozapalnym

Wszystkie procesy zapalne w obrębie jelit wywołane przez cytokiny prowadzą do aktywacji układu immunologicznego. Proces ten wpływa na funkcje nerochemiczne i neuroendokrynne organizmu.

Cytokiny to cząsteczki białkowe wpływające na wzrost, proliferację oraz aktywację komórek układu immunologicznego i komórek hematopoetycznych. Pełnią one funkcję sygnalizacyjną pomiędzy komórkami układu immunologicznego oraz mogą wywierać działania podobne do hormonów i czynników wzrostu. Cytokiny mogą wywierać wpływ na ośrodkowy układ nerwowy (OUN) .

Zaburzenie ciągłości bariery jelitowej to przykład aktywacji stanu zapalnego z uruchomieniem cytokin, powodujący zaburzenia psychiczne i hormonalne.

Potwierdzeniem ścisłego połączenia osi mózg-układ odpornościowy obserwujemy w przebiegu dowolnej w infekcji, natychmiast następują wyraźne zmiany w zachowaniu, m.in. utrata apetytu, wzmożona senność, zmniejszona aktywność ruchowa, zmiany nastroju, czyli cechy charakterystyczne dla stanu depresji.

„przepuszczalność” jelit

Jednym z czynników prowadzących do uogólnionej reakcji zapalnej jest zwiększona przepuszczalność jelita, czyli tzw. zespół jelita przesiąkliwego. Mechanizmy związane z przeciekającym jelitem to osłabienie ścisłych połączeń pomiędzy enterocytami i uszkodzenia enterocytów, a także zaburzenia w obrębie flory jelitowej.W konsekwencji zespół przesiąkliwego jelita charakteryzuje się stanem dysbiozy jelit (zachwianej równowagi między mikroorganizmami we florze bakteryjnej), przedostawaniu się do krwi bakterii G(-) oraz reakcji obronnej układu immunologicznego przeciw antygenom.

Maes i wsp. (2008) pierwsi potwierdzili bezpośrednią zależność pomiędzy zespołem jelita przesiękliwego a depresją. Wykazali, że u pacjentów z depresją występuje znamiennie zwiększone stężenie immunoglobulin (Ig) M i A przeciwko lipopolisacharydom Gram-ujemnych enterobakterii, które prawidłowo występują w świetle jelit, co wskazuje na to, że depresji
towarzyszy zwiększona przepuszczalność ścian jelita i immunologiczna odpowiedź przeciwko tym antygenom.*

Patogenami, które aktywują układ odpornościowy są nie tylko bakterie, ale również niestrawione resztki pokarmu powodujące nietolerancje i alergie pokarmowe, zbyt słabo działającego kwasu solnego w żołądku (stosowanie inhibitorów pompy protonowej- leków na niestrawność, zgagę)

Niewłaściwe trawienie pokarmu wywołuje toksyczny wpływ na organizm. Niestrawione cząstki które są antygenami dla układu odpornościowego aktywują przeciwciała z klasy IgG, które aktywują kaskadę następstw:

Pokarm, który dotychczas był w pełni tolerowany, staje się antygenem, co może prowadzić do powstawania kompleksów antygen–przeciwciało i do rozwoju alergii pokarmowej typu III, zależnej od IgG. Powstałe kompleksy immunologiczne aktywują układ dopełniacza, powodując migrację fagocytów niszczących kompleks immunologiczny. Mogą one aktywować układ immunologiczny w miejscu ich tworzenia lub przemieszczać się wraz z krążeniem i osadzać się np. w splocie naczyniówkowego OUN, w ścianach naczyń krwionośnych, w błonie maziowej stawów, błonie podstawnej kłębuszków nerkowych (Kuby 1997)…

Przewlekła kumulacja kompleksów immunologicznych w tkankach i organach powoduje miejscowe stany zapalne, niszczenie tkanki objętej procesem zapalnym i może być odpowiedzialna za rozwój chronicznych dolegliwości. **

Badania kliniczne potwierdziły korelację między wysokością przeciwciał klasy IgG we krwi a schorzeniami psychicznymi takimi jak:

depresja,lęki, mania, objawy psychotyczne
autyzm (efekt terapeutyczny przynosi dieta bezglutenowa i bezkazeinowa)
choroba dwubiegunowa (tutaj specyficzne okazały się przeciwciała IgG przeciw kazeinie)

co zaburza florę bakteryjną jelit?

zwiększone stężenia interleukin prozapalnych: IL-1β, IL-6, TNF-α i IFN-γ
podwyższoną produkcję wolnych rodników tlenowych
zmniejszone stężenie antyoksydantów (np. glutaminy)
zakażenia wirusowe, bakteryjne i pasożytnicze,
grzybice przewodu pokarmowego (kandydozy),
oddziaływanie toksyn środowiska zewnętrznego(np. metali ciężkich),
nadużywanie alkoholu i leków (zwłaszcza niesteroidowych leków przeciwzapalnych),
przyjmowane z pokarmem konserwanty i barwniki żywnościowe
niedożywienie jakościowe
stres – stresu przewlekły i nagły, zarówno psychiczny jak i fizyczny

Poniżej szczegółowy schemat zaburzeń ciągłości bariery jelitowej i następcza aktywacja układu immunologicznego w zapalnej hipotezie depresji

co wpływa na zmniejszenie stanu zapalnego?

Stan zapalny powodowany przez cytokiny może być modulowany przez czynniki zewnętrzne takie jak:

leki przeciwdepresyjne z grupy selektywnych inhibitorów zwrotnego wychwytu serotoniny zmniejszają poziom cytokin prozapalnych i jednocześnie zwiększają poziom cytokin przeciwazaplnych
antyoksydanty, peroksydaza glutationowa – wykazują działanie przeciwzapalne, a także reagują z układem serotoninergicznym i dopaminergicznym -regulującym stany psychiczne
galusan epigallokatechiny (główny składnik zielonej herbaty) oraz kwas rozmarynowy hamują działanie cytokin prozapalnych i hormonu IDO odpowiedzialnego za rozwój depresji
kurkumina – wykorzystywana od kilku tysięcy lat jako substancja o działaniu przeciwdepresyjnym w medycynie chińskiej. Okazuje się ona silnym antyoksydantem, który odgrywa kluczową rolę w regulacji odpowiedzi immunologicznej.
działanie kompleksu cynku i kurkuminy – wykazuje działanie gastroprotekcyjne i przeciwdepresyjne. Badania kliniczne wykazały istotnie zmniejszone stężenie cynku w depresji oraz odwrotną korelację pomiędzy stężeniem cynku a nasileniem depresji. Kobiety cierpiące na depresję około- i poporodową mają zmniejszone stężenie cynku.
cynk poprawia również barierę jelitową, wykazano skuteczność suplementacji cynkiem w chorobie Crohna

Przewlekły stan chorobowy to reakcja naszego organizmu na toksyczny bodziec. Leki mogą wiele objawów złagodzić lub w sposób farmakologiczny zapobiegać ich wystąpieniu. Jednak najważniejsza jest umiejętność obserwacji i świadomość własnego ciała. Szukajmy przyczyny aby nie musieć leczyć skutków!

Jeśli chcesz wiedzieć co jest trucizną dla Twojego organizmu, polecam wykonanie testów na nietolerancje pokarmowe Food Detective wraz z zaleceniami żywieniowymi.

Zapraszam do mojego gabinetu www.klinikadobregodietetyka.pl

(3 votes, average: 5,00 out of 5)
Loading...

Leszek Rudzki i wsp. Od jelit do depresji – rola zaburzeń ciągłości bariery jelitowej i następcza aktywacja układu immunologicznego w zapalnej hipotezie depresji, Neuropsychiatria i Neuropsychologia 2012;