leczenie żywieniowe w placówkach medycznych

Jeśli Twój bliski jest chory, planowany jest zabieg chirurgiczny lub leczenie onkologiczne – ta informacja jest dla Ciebie. Niedożywienie występuje w szpitalach powszechnie i rozwija się u ponad 70% chorych w ciągu 10 dni hospitalizacji. Szybka utrata masy ciała nasila proces chorobowy, wydłuża czas rekonwalescencji, a także zwiększa śmiertelność pacjentów.

Aby zadbać o cały proces leczenia sprawdź czy w Twoim szpitalu funkcjonuje zespół leczenia żywieniowego, który dysponuje alternatywnymi formami żywienia.

Szczególnie narażeni na szybką utratę masy ciała, a tym samym niedożywienie są przede wszystkim pacjenci :

poddawani zabiegom chirurgicznym
onkologiczni (w trakcie chemio i radioterapii)
w trakcie przeszczepu szpiku kostnego
z chorobami układu pokarmowego (zapalenie żołądka, trzustki, wątroby, jelit, choroba Leśniewskiego Crohna, zespół jelita krótkiego,martwicze zapalenie jelit)
po rozległych zabiegach chirurgicznych układu pokarmowego
z zaburzeniami naczyniowymi i motorycznymi górnego odcinka przewodu pokarmowego
z chorobami układu oddechowego POChP
z chorobami neurologicznymi; stwardnienie rozsiane, choroba Parkinsona, po urazie czaszkowo-mózgowym, udarze, z zaburzeniami połykania(dysfagią)
z chorobami nerek
przebywający na Oddziale Intensywnej Terapii
po rozległych oparzeniach
pacjenci geriatryczni
cierpiący na anoreksję, mukowiscydozę, porażenie nerwowe
a także noworodki

Leczenie żywieniowe nazywane też leczeniem klinicznym to postępowanie lekarskie obejmujące:

ocenę stanu odżywienia,
ocenę zapotrzebowania na substancje odżywcze,
zlecanie i podawanie odpowiednich dawek energii,
białka, elektrolitów, witamin, pierwiastków śladowych i wody w postaci zwykłych produktów odżywczych,
płynnych diet doustnych lub sztucznego odżywiania,
monitorowanie stanu klinicznego i zapewnienie optymalnego wykorzystania wybranej drogi karmienia (doustna, dojelitowa, pozajelitowa).

Leczenie żywieniowe jest integralną częścią terapii, prowadzoną w celu poprawy lub utrzymania stanu odżywienia albo(i) prawidłowego rozwoju, poprawy rokowania i przyspieszenia wyleczenia i(lub) w celu umożliwienia stosowania innych metod leczenia.

Zespoły leczenia żywieniowego obecne również w szpitalach składają się z: lekarza, farmaceuty, dietetyka i pielęgniarki.

Chory zakwalifikowany do leczenia jest poddany żywieniu doustnemu, dojelitowemu lub pozajelitowemu, w zależności od stanu chorego.

Taka forma opieki żywieniowej teoretycznie dostępna w większości szpitali niestety nie jest stosowana powszechnie. Jedną z przyczyn jest opór kadry medycznej do wykorzystywania „niefarmakologicznych” metod leczenia. A stan pacjentów w trakcie hospitalizacji jest dramatyczny, szczególnie na oddziałach paliatywnych, onkologicznych, chirurgii. Tam niedożywienie jest niestety normą. Dobrze odżywiony pacjent to szybsza rekonwalescencja, a tym samym szybszy powrót do zdrowia.

Problem niewłaściwego odżywienia chorego nie leży w kwestii głodowych stawek za osobodzień w szpitalu. Problem był poruszany na tyle często i powszechnie , że chyba już nikogo ten fakt nie dziwi. Zresztą osoby, które przebyły skomplikowany zabieg chirurgiczny, bądź są w trakcie chemio/radioterapii, bardzo często nie są w stanie odżywiać się w sposób tradycyjny (doustnie). Nawet gdyby wyżywienie w szpitalu było kilkukrotnie droższe, dla takich osób nie miałaby to większego znaczenia.

Pacjent który na podstawie oceny stanu odżywienia (w skali SGA lub NRS) kwalifikuje się do leczenie żywieniowego, powinien zostać przekazany pod opiekę zespołowi żywieniowemu. Sprawdź kryteria oceny stanu odżywienia.

Zespół leczenia żywieniowego w zależności od stanu ogólnego pacjenta, drożności układu pokarmowego, wyników badań antropometrycznych, biochemicznych opracowuje indywidualny Plan Żywienia w oparciu o dostępne metody:

dostęp naturalny:

doustne suplementy diety – zawierają zbilansowaną ilość mikro- i makroskładników. Podawane są w celu poprawy dziennego spożycia składników odżywczych, terapia połączona jest z poradnictwem żywieniowym, mającym na celu zapewnienie pełnowartościowej, bilasnowanej diety. DSP są stosowane u chorych z prawidłowym odruchem połykania i prawidłowo funkcjonującym układem pokarmowym. Przyspieszają odbudowę organizmu, poprawiają funkcje tkanek, leczą niedobory pokarmowe.

dostęp sztuczny:

żywienie dojelitowe – stosowane u chorych u których nie udało się przeprowadzić interwencji żywieniowej metoda doustną lub istnieje ryzyko niepowodzenie takiego żywienia. Warunkiem jest zachowana prawidłowa perystaltyka jelit i wchłanianie (np. w przypadku dysfagii). Żywienie dojelitowe może być podstawowym sposobem odżywiania lub stanowić uzupełnienie do odżywiania doustnego.
żywienie pozajelitowe – stosowane w przypadku gdy przewód pokarmowy jest funkcjonalnie niezdolny do przyjmowania pokarmu (zaburzenia motoryki, niedrożności, perforacje układu pokarmowego) lub gdy przewód pokarmowy jest niedostępny ( np. z przyczyn anatomicznych) lub gdy żywienie drogą dojelitową jest niemożliwe lub niewystarczające (niedokrwienie jelit, niepohamowane wymioty). W niektórych przypadkach (np. zespół jelita krótkiego) żywienie pozajelitowe jest konieczne przez dłuższy czas, może się ono odbywać również w domu pacjenta.

Wybierając formę leczenia żywieniowego i drogę dostępu należy przede wszystkim wykorzystywać drogę naturalną – doustną, dopiero jeśli jest ona niewystaczająca należy skorzystać z podaży dojelitowej, a w ostateczności wybrać formę żywienia pozajelitowego. Taka kolejność jest podyktowana stopniem narażenia pacjenta na skutki uboczne żywienia sztucznego. Metoda naturalna jest najbezpieczniejsza i najskuteczniejsza w procesie regeneracji i zdrowienia.

Leczenie żywieniowe to maja specjalizacja kierunkowa jako dietetyka klinicznego. Biorę udział w szkoleniach i kursach dotyczących leczenia żywieniowego organizowanych przez Polskie Towarzystwo Żywienia Dojelitowego Pozajelitowego i Metabolizmu POLSEN. Uczestniczę również Szkole Żywienia dedykowanej lekarzom, farmaceutom, pielęgniarkom i dietetykom.

Problem niedożywienia w szpitalach i związane z tym faktem konsekwencje to tak naprawdę szokujący fakt XXI wieku. Chorzy umierają w wyniku wyniszczenia organizmu mimo, że otrzymali w szpitalu kompletne leczenie farmaceutyczne i chirurgiczne. Natury jednak nie da się oszukać , organizm musi otrzymać naprawdę dużą dawkę energii (1500-2000kcal) aby zahamować stan katabolizmu. W takim przypadku niezbędna jest pomoc żywieniowa.

Jeśli masz jakieś pytania dotyczące tego zagadnienia pisz lub dzwoń!