Wielu badaczy uważa, że choroba powstaje na skutek przewlekłego niedoboru składników mineralnych i witamin, które mogą wywołać poważne zaburzenia w prawidłowym funkcjonowaniu organizmu człowieka. Dlatego nieodpowiednio zbilansowana dieta jest istotnym czynnikiem ryzyka występowania choroby SM.
zbadano dietę chorych na stwardnienie rozsiane, wnioski są zaskakujące
jaka dieta sprzyja rozwojowi choroby?
Obserwacje kliniczne wskazują na zależność między występowaniem stwardnienia rozsianego, a przyjmowaniem niektórych produktów z dietą. Szczególnie niekorzystne jest spożywanie tłustych mięs, tłustych produktów mlecznych i jednocześnie niewielkich ilości ryb (zawierających ochronne dla układu nerwowego kwasy omega 3). Badana grupa chorych spożywała dużo większe ilości tłuszczu zwierzęcego niż grupa kontrolna osób zdrowych.
Do podobnych wniosków doszli Ghadirian i wsp., którzy wykazali, że udział w diecie produktów mięsnych, takich jak: mięso wieprzowe, szynka, mielonka, hot dogi, kiełbaski i inne przetwory mięsne mogło mieć związek z ryzykiem wystąpienia SM u wszystkich badanych*
Zauważono również, że chorzy na SM często ograniczali spożycie węglowodanów typu; pieczywo, ryż, kukurydza, płatki, muesli. Na podstawie danych statystycznych przebadanych chorych na SM stwierdzono, że udział węglowodanów w diecie spowalnia rozwój choroby.
Pekmezovic i wsp. zaobserwowali u pacjentów z SM rzadszą konsumpcję warzyw, takich jak: kapusta, sałata, papryka, ziemniaki, kalafior, buraki, cebula i ogórki. Autorzy badań stwierdzili, że brak wymienionych warzyw w diecie osób z SM mógł się przyczynić do wzrostu ryzyka wystąpienia choroby.
Wykazano również mniejszą konsumpcję owoców w grupie badanej aniżeli w grupie kontrolnej. Owoce odgrywają duży wpływ w ryzyku wystąpienia choroby, Ghadirian i wsp. wykazali, że podaż z dietą soków owocowych zmniejsza ryzyko wystąpienia stwardnienia rozsianego.
Inną grupą produktów mogących mieć związek z rozwojem choroby są słodycze (cukierki, dżem, galaretki, czekolada). Pekmezovic i wsp. wykazali, że pacjenci częściej spożywali słodycze, w porównaniu z grupą kontrolną.
choroba jako skutek niedoborów pokarmowych
Mocno ograniczona dieta, uboga w składniki aktywne prowadzi do zmian w funkcjonowaniu organizmu. Według niektórych badaczy występuje związek między niedoborami niektórych składników mineralnych i witamin, a rozwojem i nasileniem objawów choroby.
Ramsaransing i wsp. odnotowali niższe spożycie z dietą magnezu i wapnia o odpowiednio 20 i 15% u pacjentów z wtórnie postępującym SM, w porównaniu do pacjentów z łagodnym i pierwotnie postępującym SM . Ponadto u wszystkich pacjentów z SM, w porównaniu z osobami zdrowymi wykazano mniejszy udział składników odżywczych, takich jak: białko, nasycone i jednonienasycone kwasy tłuszczowe, zawartość tłuszczu ogółem, cholesterolu, kwasu foliowego, magnezu i miedzi.
Niekorzystny wpływ na rozwój choroby ma również zbyt niska masa ciała. Wyniki badań wskazują, że chorzy ze stwardnieniem rozsianym mają niższy wskaźnik BMI niż osoby zdrowe. Autorzy sugerują, że może to być związane ze zmianami w metabolizmie; od chwili wystąpienia objawów choroby (m.in. zanikiem mięśni)
dieta a stwardnienie rozsiane wg dra Swanka
Dr Roy Swank jako pierwszy przeprowadził badania mające na celu wskazanie zależności między dietą, a ryzykiem wystąpienia i rozwojem stwardnienia rozsianego. Sugerował on, że za nasilenie objawów choroby może być odpowiedzialna żywność pochodzenia zwierzęcego, która jest bogata w nasycone kwasy tłuszczowe.
Swank monitorował sposób żywienia 144 pacjentów z SM przez 34 lata. Zalecił dietę ubogą w nasycone kwasy tłuszczowe, do 15 g/dzień, oraz ograniczenie spożycia mleka i tłuszczu zwierzęcego. W ciągu 34 lat badań średnie pogorszenie stopnia niepełnosprawności i wzrost liczby zgonów związanych z SM oraz z innych przyczyn, np. z powodu zawału, nowotworu, udaru, były statystycznie większe u osób źle odżywiających się. W grupie pacjentów spożywających z dietą mniej niż 20 g/dzień nasyconych kwasów tłuszczowych (tłuszcze pochodzenia zwierzęcego) było 20% zgonów związanych z SM, a w grupie źle odżywiającej się było ich 61%.
dieta w stwardnieniu rozsianym
Dieta polega przede wszystkim na kontroli zawartości tłuszczów nasyconych, najważniejsze zasady dotyczą;
eliminujemy:
- w pierwszym roku stosowania diety należy wykluczyć spożywanie czerwonego mięsa
- eliminujemy tłuszcze uwodornione, olej kokosowy i palmowy, ze względu na przewagę w nich nasyconych kwasów tłuszczowych
- eliminujemy produkty przetworzone
ograniczamy:
- ograniczamy spożycie nasyconych kwasów tłuszczowych do 15 g/dzień
- ograniczamy spożycie mleka tłustego i tłuszczu zwierzęcego
- ograniczamy spożycie napojów z kofeiną do maksymalnie 3 porcji dziennie, np.: 1 filiżanka kawy, 1 kubek herbaty i 1 szklanka coli. Osoby, u których występują nasilone objawy choroby powinny całkowicie zrezygnować ze spożywania tych napojów
zwiększamy spożycie:
- zwiększenie spożycia niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych do 30-50 g/dobę
- dieta powinna zawierać 60-90 g/dzień białka pochodzącego z ryb, owoców morza, gotowanego kurczaka i indyka bez skóry oraz odtłuszczonego mleka
produkty dozwolone:
- dozwolone są produkty mleczne, zawierające mniej niż 1% nasyconych kwasów tłuszczowych w porcji
- zalecane są orzechy, będące źródłem niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych, minerałów i witamin, jednak ze względu na dużą zawartość nasyconych kwasów
tłuszczowych (46,1-63,0 g w 100 g), nie należy przekraczać ilości 10 g/dzień - wskazana jest suplementacja diety tranem (5 g/d) i witaminami antyoksydacyjnymi (1000 mg witaminy C i 400 j.m. witaminy E na dzień)
aktywne składniki diety
witamina D, kwas omega 3, witamina B9 (kwas foliowy) i B12
Jestem dietetykiem klinicznym. Jeśli potrzebujesz wsparcia w ułożeniu racjonalnego i jednocześnie leczniczego jadłospisu, napisz do mnie
www.klinikadobregodietetyka.pl
K.Konikowska, Rola diety w stwardnieniu rozsianym, Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej 2014