Szacuje się, że 90 procent Polaków cierpi na niedobór witaminy D. Przyczyn upatruje się w uwarunkowaniach klimatycznych, zbyt małej ilości słońca, ograniczonej diecie.   Ale jeśli problem jest tak powszechny, może powód jest poważniejszy?

 Witamina D – metabolizm i wchłanianie

Po pierwsze – prawidłowa praca układu pokarmowego ma wpływ na wchłanianie i metabolizm witaminy D, a w szczególności jelito cienkie, wątroba i trzustka.

Witamina D w 90% wchłaniania jest w jelicie czczym, gdzie przez układ chłonny jest przenoszona do krwi.  Z krwi jest wychwytywany przez tkanki magazynowe- tłuszcz i mięśnie, gdzie działa jako prohormon (D3-cholekalcyferol, D2-ergokalcyferol). Dopiero w wyniku przekształceń z prohormonu powstaje kalcytriol. Przemiana witaminy D przebiega w dwóch etapach.

Stężenie kalcydiolu  [25(OH)D] występującego w surowicy jest najdokładniejszym wskaźnikiem zaopatrzenia organizmu w witaminę D i stanowi odbicie rezerw witaminy D.

Sposoby dostarczania witaminy D do organizmu to spożywanie produktów bogatych w witaminę D lub suplementacja z zastosowaniem preparatów cholekalcyferolu (D3)

dlaczego witamina D jest tak ważna?

• Na pewno dlatego,  że bierze gospodarce wapniowo-fosforanowych, reguluje pracę przytarczyc. Odpowiada za właściwą mineralizację kości. Ale to nie wszystko!
• Najnowsze badania wskazują na przeciwnowotworowe właściwości witaminy D. Hamuje ona poliferację i różnicowanie komórek nowotworowych.
  

  Międzynarodowy zespół naukowców, w pracy opublikowanej w 2010 r., na podstawie metaanalizy wyników ponad 35 badań udowodnił, że wraz ze wzrostem osoczowego stężenia witaminy D₃ średnio o 10 ng/ml, ryzyko wystąpienia raka jelita grubego maleje o 15% **

• wykazuje działanie immunomodulujące  i przeciwzapalne. Limfocyty T i B mają zdolność odpowiedzi na kalcydiol, wobec czego uznano witaminę D jako czynnik autokrynny. Pełni ona funkcję czynnika kontrolującego i promującego równowagę pomiędzy odpowiedzią immunologiczną generowaną przez komórki Th1 i Th2. Zaburzenie tej równowagi powoduje choroby o podłożu autoimmunologicznym.
  

  Wykazano bezpośrednią zależność między zawartością witaminy D a występowaniem chorób autoimmunologicznych!!

kto najbardziej jest narażony na niedobór witaminy D?

W związku z tym,  że witamina D wchłaniana jest z układu pokarmowego schorzenia związane z jelitami predysponują do niedoboru tej witaminy.

nieswoiste zapalenie jelit (NZJ)

Badania wykazały stany niedoborowe Wit. D u osób chorujących na chorobę Leśniewskiego-Crohna a także na wrzodziejące zapalenie jelita grubego. Szczególnie duże niedobory zauważono w zaawansowanym stadium choroby, a czynnikami sprzyjającymi hipowitaminozie były: palenie papierosów, zmniejszona ekspozycja na światło słoneczne, przebyta resekcja jelita cienkiego. Według autorów badania pacjenci z NZJ unikają pokarmów bogatych w witaminę D i występuje u nich obniżenie stężenia białka wiążącego witaminę D.

choroba trzewna -celiakia

W chorobie trzewnej, czyli enteropatii glutenozależnej związanej z nietolerancją glutenu i zanikiem kosmków jelitowych, wchłanianie witaminy D jest upośledzone, dlatego poziom kalcydiolu jest niski.

cholestaza – zaburzenia wydzielania żółci

Niski poziom witaminy D występuje także w przypadku przewlekłej cholestazy . W tych przypadkach zaburzenie wchłaniania witaminy D z przewodu pokarmowego wynikają z zaburzenia wydzielania żółci. Wiąże się to  ze zmniejszeniem ilości kwasów żółciowych w dwunastnicy, niezbędnych do trawienia i wchłaniania tłuszczów.

choroby trzustki, alkoholizm, mukowiscydoza

W chorobach trzustki obniżenie stężenia witaminy D stwierdza się głównie przy współistnieniu choroby alkoholowej, cholestazy czy mukowiscydozy. Niedobory w chorobach trzustki  mogą wynikać  z zaburzeń wchłaniania tłuszczów i tym samym witamin w nich rozpuszczalnych.

otyłość

Badania wykazały obniżony poziom witaminy D u osób otyłych przy BMI >30

choroby autoimmunologiczne

  reumatoidalne zapalenie stawów RZS, choroba Hashimoto, celiakia

Zaobserwowano, że pacjenci z RZS mają niedobory witaminy D. Szacuje się , że są one większe niż w populacji ogólnej.  Związku witaminy D z RZS upatruje się również w oparciu o stwierdzenie obecności receptorów witaminy D  w chondrocytach, synowiocytach i makrofagach znajdujących się w stawach chorych na RZS.

 długotrwałe leczenie lekami sterydowymi i penicyliną

 Stężenia kalcydiolu były znacząco niższe u pacjentów z RZS w porównaniu z grupą kontrolną, podczas gdy stężenia kalcytriolu były znacząco niższe w grupie pacjentów leczonych glikokortykoidami lub penicylaminą.

PODSUMOWANIE

Zadbajmy o suplementację witaminą D. Codziennie rano spożyta 1 łyżeczka tranu, zapewni nam niezbędną podaż witaminy D.

Jeśli jednak zdecydujemy się na większą dawkę witaminy D powyżej 1000 IU/dobę, pamiętajmy o włączeniu witaminy K2MK7 (100mg). Unikniemy w ten sposób odkładania się wapnia w naczyniach krwionośnych oraz inicjacji procesów miażdżycowych.

(No Ratings Yet)

Loading...

Katarzyna Perzanowska-Brzeszkiewicz, Ewa Marcinowska-Suchowierska, Witamina D a choroby przewodu pokarmowego,  Postępy Nauk Medycznych 3/2012, s. 247-251