Koenzym Q10 (ubichinon) to powszechnie występujący w świecie zarówno zwierzęcym, jak i roślinnym. Działa on synergistycznie z witaminą E. Jako naturalny składnik diety występuje w znacznych ilościach w produktach pochodzenia zwierzęcego, a także w orzeszkach ziemnych i warzywach (brokuły, ziemniaki i kalafiory).

Stwierdzono, że rozwojowi chorób powstających m.in. na skutek działania RFT (np. choroby układu krążenia czy nowotwory) towarzyszy obniżenie poziomu koenzymu Q10 . Obraz kliniczny niedoboru koenzymu Q10 u człowieka nie jest jednak jednoznaczny. W początkowym okresie mogą występować cechy zespołu przewlekłego zmęczenia. Następnie zaczynają dominować objawy ze strony tych narządów, w których występuje największy defi cyt tego związku. Wiadomo, że w wyniku niedoboru koenzymu Q10 dochodzi do nieprawidłowego funkcjonowania łańcucha oddechowego i na skutek tego do niewystarczającego wytwarzania związków wysokoenergetycznych, co w konsekwencji może zmniejszać sprawność komórki, tkanki oraz całego organizmu

Najważniejszym wskazaniem do stosowania koenzymu Q10 są przede wszystkim choroby układu krążenia, choroby przyzębia, cukrzyca, otyłość, nowotwory a nawet AIDS .

Wybrane choroby będące wynikiem niedoboru koenzymu Q10 wg Siemieniuk E. i Skrzydlewskiej E.*

• choroby serca : kardiomiopatie, niewydolność wieńcowa, nadciśnienie tętnicze, miażdżyca
• choroby układu immunologicznego: AIDS, nowotwory, parodontopatie
• cukrzyca
• choroby mięśni: miopatie, encefalopatia, ataksja Friedricha, zaspół przewlekłąeg zmęczenia
• choroby neurodegeneracyjne: choroba Parkinsona, Alzheimera, Niemanna-Picka, pląsawica Huntingtona, stwardnienie rozsiane.

Ponieważ koenzym Q10 nie rozpuszcza się w wodzie, natomiast doskonale w tłuszczach, skuteczną i w pełni przyswajalną jego postać stanowi zmieszanie z lecytyną sojową w postaci kapsułek. Ponadto, ze względu na rozpuszczalność koenzymu Q10 w tłuszczach, związek ten wchłania się lepiej z przewodu pokarmowego przy spożyciu go po jedzeniu niż na czczo, jednak wchłanianie koenzymu Q10 jest powolne i niecałkowite. Maksymalne stężenie w osoczu stwierdza się po 6–23 godz. od jego doustnego podania

Badania wskazują jednak, iż jednorazowe podanie koenzymu Q10 nie wpływa na funkcjonowanie układu krążenia, ośrodkowego układu nerwowego, wątroby, nerek czy przewodu pokarmowego. W badaniach na zwierzętach i ludziach poprawę stwierdzono dopiero po kilkunastu dniach podawania tego związku.

Zawartość CoQ10 [µg/g] w wybranych produktach spożywczych:

olej rzepakowy 63,5 /  wołowina 36,5 / wątróbka wieprzowa 22,7/  szynka wieprzowa 20,0 / tuńczyk 15,9 / śledź 15,9 /  kurczak 14,0  /pstrąg 8,5  / czarna porzeczka 3,4/ kalafior 2,7 /groch 2,7 /jogurt 2,4/ fasola 1,8/ marchew 1,7/ truskawki 1,4 /pomarańcze 1,4/ jabłka 1,3/ ser żółty 1,3/ jaja 1,2 /pomidory 0,9 /ziemniaki 0,5 /mleko (1,5% tł.) 0,1/

Karnityna jest związkiem chemicznym syntetyzowanym z dwóch aminokwasów: lizyny oraz metioniny  w nerkach, wątrobie i mózgu.Nazwa omawianej substancji pochodzi od łacińskiego wyrazu carnis, oznaczającego „mięso”, gdyż karnitynę po raz pierwszy (w 1905 r.) wyizolowano z mięśni.

L-karnityna nazywana była w przeszłości witaminą BT. Obecnie z uwagi na fakt, iż organizm ludzki pobiera ją nie tylko z pożywieniem, lecz potrafi także samodzielnie syntetyzować, uważana jest za substancję witaminopodobną.

Główną rolą biologiczną L-karnityny jest jej udział w metabolizmie lipidów. Wiele badań naukowych wskazuje, iż podawanie L-karnityny zwiększa tolerancję organizmu na glukozę oraz wrażliwość komórek na insulinę. Działanie l-karnityny polega na przyspieszaniu utleniania długołańcuchowych kwasów tłuszczowych.

Mingrone i wsp. na podstawie swoich badań stwierdzili, że nasilenie utleniania glukozy na skutek podania L-karnityny ma miejsce tylko u pacjentów z cukrzycą typu 2, u których aktywność dehydrogenazy pirogronianowej jest z powodu choroby obniżona. Po podaniu L-karnityny poziomy poszczególnych enzymów wróciły do stanu fizjologicznego, potwierdzając wpływ tej substancji na ekspresję genów związanych z metabolizmem glukozy. Podawanie L-karnityny zdrowym ochotnikom potwierdziło, iż ma ona wpływ pobudzający na aktywność insuliny, poprzez zwiększenie transportu glukozy do komórek.

Molfino i wsp. zasugerowali, iż L-karnityna może również stymulować metabolizm glukozy pośrednio, przyspieszając regenerację trzustki poprzez wpływ na insulinopodobny czynnik wzrostu (IGF, ang. Insulin-like Growth Factor).

Poniżej zamieszczam wyniki badania, polegającego na suplementacji l-karnityną osób zdrowych i chorych.

Większość wyników potwierdziła, iż suplementacja L-karnityną poprawia takie parametry glikemiczne, jak: poziom glukozy i insuliny na czczo oraz ogólną tolerancję glukozy.

W przypadku podawania doustnego L-karnityny u osób otyłych z insulinoopornością najlepsze wyniki oszacowane na podstawie poprawy wszystkich trzech analizowanych parametrów, tj obniżenia poziomów glukozy i insuliny na czczo oraz zwiększenia ogólnej tolerancji glukozy.

L-karnityna podawana dożylnie zdrowym ochotnikom o prawidłowej masie ciała (BMI<25) powodowała spadek poziomu glukozy w surowicy krwi oraz poprawę ogólnej tolerancji glukozy przy stałym poziomie insuliny we krwi. Obniżenie glikemii po podaniu donaczyniowym L-karnityny przy stałym stężeniu insuliny może świadczyć o tym, iż substancja ta nie zwiększa bezpośrednio wydzielania tego hormonu, lecz uwrażliwia tkanki na jego działanie.

Podsumowanie

Zaprezentowane właściwości lecznicze CoQ10 i l-karnityny maja charakter poglądowy i wymagają dalszych badań. Tak już w świecie nauki jest, że każda teoria ma tyle samo zwolenników co przeciwników. Nie ma więc wiedzy pewnej i niepodważalnej, zawsze można zakwestionować metody badawcze, grupę badanych, czy tez sposób ich doboru .

Niezaprzeczalnym jest jednak, mimo wielu spekulacji, że  wykazano skuteczność l-karniytny i Co Q10 w poprawie insulinowrażliwości komórek. Myślę więc,  że warto spróbować i obserwować poziom glikemii i insuliny.

Ze swojej strony praktyka zdecydowanie polecam suplementację zarówno w procesie insulinooporności jak również w procesach miażdżycowych .

(2 votes, average: 5,00 out of 5)
Loading...

dr n. farm. Monika Zielińska-Pisklak, dr Marzena Kuras, mgr farm. Łukasz Szeleszczuk, Rola biologiczna i wpływ suplementacji L-karnityną na masę ciała i poziom glukozy we krwi osób otyłych z cukrzycą typu 2  – przegląd literatury naukowej, Lek w Polsce, VOL 24 NR 10’14 (281)

Ewa Siemieniuk, Elżbieta Skrzydlewska, Koenzym Q10 – biosynteza i znaczenie biologiczne w organizmach zwierząt i człowieka, Postepy Hig Med Dosw. (online), 2005; 59: 150-159